👉 Niemiecki online 👈

Kurs z lektorem, zajęcia indywidualne

Tag

szyk w zdaniu

Browsing

Zdania oznajmujące w języku niemieckim mogą być tworzone z użyciem dwóch rodzajów szyku wyrazów: prostego oraz przestawnego. Temu zagadnieniu chciałbym poświęcić dzisiejszy wpis. Pamiętajmy, że omawiane będą zdania proste, czyli najprościej mówiąc takie, gdzie nie występują spójniki (np. weil, aber, denn, obwohl, sondern, dann etc.). Zanim przejdę do wytłumaczenia szyku prostego i przestawnego, koniecznie muszę zaznaczyć, że w KAŻDYM zdaniu oznajmującym w języku niemieckim jego ORZECZENIE (czyli czasownik w formie osobowej) stoi ZAWSZE na DRUGIM LOGICZNYM miejscu. Nie na drugim licząc wyrazy, ale na drugim logicznym. Podane niżej przykłady powinny…

Jedna z czytelniczek zapytała w komentarzu o użycie spójników „weil” oraz „denn”. Postanowiłem trochę ten temat rozwinąć. Spójniki weil i denn oznaczają w języku niemieckim ponieważ, ale tylko weil wprowadza zdanie poboczne, denn wprowadza natomiast zdanie współrzędnie złożone. Jest sprawą zupełnie dowolną, którego tych spójników użyjemy, są to w końcu synonimy, ale należy pamiętać o pewnych różnicach w szyku zdania. Raz będziemy mieli mianowicie szyk zdania pobocznego (tzw. szyk końcowy), raz należy natomiast zastosować zwykły szyk prosty. Różnice te przedstawię zaraz za pomocą prostych przykładów.

Po „weil” mamy szyk końcowy zdania (po spójniku stoi podmiot, czasownik w formie osobowej stoi NA KOŃCU zdania), np.:

Ich bleibe heute zu Hause, weil ich krank bin.
(Zostaję dzisiaj w domu, ponieważ jestem chory/a.)

Sie hat die Prüfung nicht bestanden, weil sie zu wenig gelernt hat.
(Ona nie zdała egzaminu, ponieważ uczyła się za mało.)

Po „denn” występuje ZAWSZE szyk prosty (spójnik + podmiot + orzeczenie + reszta zdania), np.:

Ich bleibe heute zu Hause, denn ich bin krank.
(Zostaję dzisiaj w domu, ponieważ jestem chory/a.)

Sie hat die Prüfung nicht bestanden, denn sie hat zu wenig gelernt.
(Ona nie zdała egzaminu, ponieważ uczyła się za mało.)

ModalverbenCo to są czasowniki modalne?

Czasowniki modalne (łac. modus – sposób) określają stosunek osoby mówiącej do treści jej wypowiedzi. Czasownik modalny w formie osobowej oraz drugi czasownik w bezokoliczniku (czasownik główny zdania) tworzą razem orzeczenie (w zdaniach poniżej zaznaczone kolorem czerwonym). Czasownik modalny stoi w zdaniu oznajmującym zawsze na drugim miejscu, natomiast czasownik główny na końcu zdania w bezokoliczniku, np.:

Ich muss meine Hausaufgaben machen. – Muszę odrobić moją pracę domową.

Peter kann sehr gut schwimmen. – Piotr potrafi bardzo dobrze pływać.

W języku niemieckim mamy sześć czasowników modalnych:

  • dürfen – mieć pozwolenie,
  • können – móc, umieć, potrafić,
  • mögen – lubić (może też wyrażać życzenie, pragnienie),
  • müssen – musieć,
  • sollen – mieć powinność,
  • wollen – chcieć.

Jak odmieniają się czasowniki modalne w języku niemieckim?