👉 Niemiecki online 👈

Kurs z lektorem, zajęcia indywidualne

Tag

czas Perfekt

Browsing

Nie często zamieszczam tutaj gotowce, bo zwykle są one wykorzystywane nie tak, jak powinny. Wiecie zapewne, co mam na myśli :) Poniższe wypracowanie potraktujcie raczej jako wzór do napisania własnego. Przygotowałem bardzo prosty schemat, abyście mieli pewien zarys i punkt wyjścia. Naprawdę nie warto przepisywać tego „na żywca”, lepiej pomyśleć chwilę i napisać coś swojego. Wypracowanie jest na poziomie gimnazjum, może być pomocne jako podsumowanie tematu o czasie przeszłym Perfekt.

Mein Tag – wypracowanie w czasie przeszłym Perfekt

Gestern habe ich einen ganz normalen Tag gehabt. Um 7:00 Uhr bin ich aufgestanden, dann habe ich gefrühstückt. Nach dem Frühstück habe ich mir meine Zähne geputzt. Um 7:30 Uhr bin ich zur Schule gefahren. In der Schule habe ich zwei Klassenarbeiten geschrieben. Im Sportunterricht habe ich Basketball gespielt. Um 14:25 Uhr bin ich nach Hause gefahren. Zu Hause habe ich zu Mittag gegessen, dann habe ich meine Hausaufgaben gemacht. Später habe ich mein Zimmer aufgeräumt und zu Abend gegessen. Am Abend habe ich am Computer gespielt und ein Buch gelesen. Um 23 Uhr bin ich schlafen gegangen.

Mój dzień – tłumaczenie wypracowania

Wczoraj miałem całkiem normalny dzień. O 7 wstałem, potem zjadłem śniadanie. Po śniadaniu umyłem/wyszczotkowałem zęby. O 7:30 pojechałem do szkoły. W szkole napisałem dwie klasówki. Na lekcji w-f grałem w koszykówkę. O 14:25 pojechałem do domu. W domu zjadłem obiad, potem zrobiłem moją pracę domową. Później sprzątnąłem mój pokój i zjadłem kolację. Wieczorem grałem na komputerze i czytałem książkę. O 23 poszedłem spać.

Perfekt czy Imperfekt?Podczas nauki czasów przeszłych w języku niemieckim w końcu stajemy przed pytaniem: Jakiego czasu należy tutaj użyć: Perfekt czy Imperfekt/Präteritum? Często słyszę to pytanie od uczniów, kiedyś zadawałem je sam, więc wiem, jakim niekiedy problemem może być zastosowanie odpowiedniego czasu przeszłego w języku niemieckim. Wychodząc tym wątpliwościom naprzeciw, postanowiłem zebrać informacje z kilku potwierdzonych źródeł (przy każdym źródle podane są linki partnerskie do Księgarni Selkar), abyście mieli łatwiej.

Najpierw kilka słów o zastosowaniu czasu Perfekt

Stanisław Bęza pisze w książce Gramatyka niemiecka z ćwiczeniami dla początkujących (Warszawa, PWN 1998:154) krótko:

Czasu przeszłego Perfekt używa się z reguły w dialogach i rozmowach bezpośrednich.

Autor we wstępie do tematu podaje przykładowy dialog w czasie przeszłym Perfekt jako potwierdzenie swojej reguły.

Także Stanisław Bęza, ale już w publikacji Nowe repetytorium z gramatyki języka niemieckiego (Warszawa, PWN 2004:185) pisze:

Perfekt jest uzywany generalnie dla wyrażenia czynności przeszłej zakończonej, której skutki sięgają teraźniejszości. Ponadto występuje on z reguły w rozmowach i dialogach bezpośrednich, w których mówi się o sobie lub innych osobach. (Czasowniki modalne występują w tych sytuacjach zazwyczaj w czasie Imperfekt.) Należy zwrócić uwagę na to, iż tłumaczenie czasu Perfekt na język polski jako czasu przeszłego dokonanego jest błędne, ponieważ oba czasy przeszłe, tzn. Imperfekt i Perfekt są obojętne w stosunku do pojęcia dokonania i niedokonania czynności.

Perfekt z haben, Perfekt z seinOstatni wpis dotyczący czasu przeszłego Perfekt pochodzi z 18. sierpnia 2010 roku…minęło już trochę czasu, więc tak sobie pomyślałem, że warto jest ten temat rozwinąć. Poza tym obiecałem to komuś i wypadałoby dotrzymać słowa ;) Nie będę już rozwijał tematu tworzenia imiesłowów Partizip II czy budowy zdań w tym czasie, skupię się natomiast na regułach użycia czasowników posiłkowych haben i sein. Jeżeli macie z tym problem, odmianę czasowników posiłkowych też znajdziecie na blogu (wpis jest jeszcze starszy, pochodzi z końca lipca zeszłego roku).

Kiedy tworzymy czas przeszły Perfekt z czasownikiem posiłkowym haben?

Czasownika posiłkowego haben wymaga większość czasowników w języku niemieckim, a są to:

  • czasowniki z dopełnieniem w bierniku (tzw. czasowniki przechodnie), np.: essen – jeść, schreiben – pisać, haben – mieć, sehen – widzieć, hören – słyszeć, słuchać, verstehen – rozumieć itd.
  • czasowniki modalne
  • czasowniki zwrotne
  • wiele czasowników nieprzechodnich, które wyrażają trwanie czynności lub stanu, np.: sitzen – siedzieć, stehen – stać, helfen – pomagać itd.
  • czasowniki nieosobowe, np.: es regnet – pada deszcz, es schneit – pada śnieg, es gibt – jest, są itd. (z wyjątkiem: es passiert – zdarza się, es gelingt – udaje się; por. Was ist passiert? – Co się stało?)

Czas przeszły Perfekt jest czasem przeszłym złożonym. Składa się on z odmienionego czasownika posiłkowego sein lub haben (patrz: odmiana czasowników posiłkowych) oraz z nieodmiennego imiesłowu czasu przeszłego Partizip II (zwanego także Partizip Perfekt; formy imiesłowów od czasowników mocnych i nieregularnych znajdziesz w tabeli czasowników). Czasownik posiłkowy stawiamy na drugim logicznym miejscu w zdaniu, imiesłów stoi natomiast na końcu zdania. Te dwa czasowniki tworzą orzeczenie zdania. Budowę tego czasu świetnie może przedstawić poniższe równanie:

Perfekt = haben/sein + Partizip II

Podkreślę jeszcze raz, że imiesłów czasu przeszłego zawsze stoi na końcu zdania, natomiast czasownik posiłkowy na drugim logicznym miejscu (w szyku prostym i przestawnym), np.:

  • Gestern habe ich zu viel gegessen. – Wczoraj za dużo zjadłem.
  • Ich bin vor einem Monat nach Berlin gefahren. – Przed miesiącem pojechałem do Berlina.

Warto zwrócić tutaj uwagę na fakt, że czas przeszły Perfekt nie mówi nam jednoznacznie czy dana czynność jest dokonana czy nie. Zdanie: Ich bin gefahren. może znaczyć zarówno Jechałem., jak i Pojechałem. Należy więc zwracać uwagę m. in. na kontekst wypowiedzi.

Teraz chciałbym krótko wyjaśnić sposób tworzenia imiesłowów Partizip II od czasowników regularnych (to te, których nie znajdziecie we wspomnianej wcześniej tabeli). Sprawa nie jest skomplikowana, wystarczy do tematu czasownika (to ta jego część, która zostaje po odjęciu końcówki -en) dodać przedrostek ge- oraz przyrostek -t/-et, np. fragen – gefragt, machen – gemacht, bilden – gebildet, antworten – geantwortet.

Am Samstag bin ich etwa um neun Uhr aufgestanden. Ich habe mich gewaschen und mir die Zähne geputzt. Danach bin ich in die Küche gegangen und dort habe ich mit meiner Familie gefrühstückt. Nach dem Frühstück habe ich die Hausarbeit gemacht und ein bisschen gelernt. Danach habe ich im Internet gesurft und am Computer gespielt. Am Nachmittag bin ich ins Schwimmbad gegangen und dort habe ich 2 Stunden verbracht. Am Abend habe ich mich mit meinen Freunden getroffen. Etwa nach zweiundzwanzig Uhr bin ich nach Hause zurückgekommen und ins Bett gegangen.