W języku niemieckim występuje dosyć liczna grupa czasowników zwrotnych (np. sich waschen – myć się, sich treffen – spotykać się itd.). W języku polskim sytuacja wygląda podobnie, jednak nie wtedy, jeżeli chodzi o odmianę tych czasowników. Niemieckie czasowniki zwrotne odmieniają się trochę inaczej. Po pierwsze musimy odmienić przez osoby sam czasownik, po drugie odmianie podlega także sam zaimek zwrotny sich i jest on różny dla każdej osoby. W języku polskim natomiast przy każdej osobie może stać się lub sobie i nikogo to nie zdziwi.
Różnicę w użyciu biernika (Akkusativ) i celownika (Dativ) chciałbym przedstawić na przykładzie czasownika sich waschen – myć się (Akkusativ), myć sobie coś (Dativ).
| sich waschen – myć się (Akkusativ) | sich etwas waschen – myć coś sobie (Dativ) |
| ich wasche mich – myję się du wäschst dich er, sie, es wäscht sich wir waschen uns ihr wascht euch sie, Sie waschen sich | ich wasche mir den Kopf – myję sobie głowę (der Kopf) du wäschst dir den Kopf er, sie, es wäscht sich den Kopf wir waschen uns den Kopf ihr wascht euch den Kopf sie, Sie waschen sich den Kopf |
Z tego porównania wynika, że zaimek zwrotny różni się tylko w 1. i 2. osobie liczby pojedynczej (ich wasche mich; ich wasche mir den Kopf). Zaimek zwrotny w pozostałych osobach wygląda identycznie w celowniku i bierniku.
W kwestii czasowników zwrotnych jest jeszcze jedna różnica pomiędzy językiem polskim a niemieckim: nie zawsze czasownik zwrotny w polskim jest czasownikiem zwrotnym w niemieckim i odwrotnie, np.:
- uczyć się (zwrotny) – lernen (typowy czasownik)
- śmiać się (zwrotny) – lachen (typowy czasownik)
- kończyć się (zwrotny) – enden (typowy)
- sich erholen (zwrotny) – wypoczywać (typowy)
- sich unterhalten (zwrotny) – rozmawiać (typowy)
Jeszcze jedna ważna rzecz: czasowniki zwrotne tworzą czasy przeszłe Perfekt i Plusquamperfekt zawsze z czasownikiem posiłkowym haben, np.: Monika hat sich mit ihrem Mann gestritten. – Monika pokłóciła się ze swoim mężem.
To chyba tyle, jeżeli chodzi o najważniejsze zagadnienia w tej kwestii. Pozostało mi jeszcze podać listę najważniejszych czasowników zwrotnych w języku niemieckim z tłumaczeniem na język polski (kolejność alfabetyczna):
sich anziehen – ubierać się
sich ärgern – złościć się
sich aufregen – denerwować się
sich ausziehen – rozbierać się
sich bedanken – dziękować
sich beeilen – spieszyć się
sich befinden – znajdować się
sich benehmen – zachowywać się
sich beschäftigen (mit) – zajmować się (czymś)
sich duschen – brać prysznic
sich entschuldigen – usprawiedliwiać się
sich ereignen – wydarzać się
sich erholen – wypoczywać
sich erkälten – przeziębiać się
sich fühlen – czuć się
sich interessieren – interesować się
sich kämmen – czesać się
sich kümmern – troszczyć się
sich lohnen – opłacać się
sich rasieren – golić się
sich schämen – wstydzić się
sich setzen – siadać
sich streiten – kłócić się
sich treffen – spotykać się
sich trennen – rozstawać się
sich umziehen – przebierać się
sich unterhalten – rozmawiać
sich verabschieden- żegnać się
sich vorstellen – przedstawić się (zawsze z biernikiem)
sich etwas vorstellen – wyobrażać coś sobie (zawsze z celownikiem)
sich waschen – myć się
sich wundern – dziwić się
Ćwiczenia online na czasowniki zwrotne (reflexive Verben – Übungen):
//www.saunalahti.fi/~michi1/uebungen/reflexvb.htm
//courseware.nus.edu.sg/e-daf/rmn/la2201gr/la2201gr_e23/reflexive_verben.htm
//www.aufgaben.schubert-verlag.de/xg/xg06_07.htm
//www.schubert-verlag.de/aufgaben/xg/xg06_06.htm
//www.acampitelli.com/reflexive_verben_akk_dat.htm
//www.passwort-deutsch.de/lernen/band3/lektion14/aktivitaet09.htm
//www.iik.de/uebungen/uebungsseite/alltaegliches/reflexiv1.htm
//www.iik.de/uebungen/uebungsseite/alltaegliches/reflexiv2.htm
//www.inawe.de/don/reflexive/refv1.htm
//www.inawe.de/don/reflexive/refv2.htm
//www.inawe.de/don/reflexive/refv3.htm
//www.inawe.de/don/reflexive/refv4.htm
//grammade.ru/exercises/Ex3-4-1.htm
komentarzy 28
A jak tworzyc pytanie ze zwrotnym w Perfekcie? Gdzie umieszczę sein. Jak już Pan pisze fachowo to wypadałoby pogłębić temat o pytania.
Witam,
Dlaczego dla dative mamy: „… mir den Kopf” skoro dla rodzaju męskiego w dative jest „dem” a dla l. mnogiej „den” ?
Z góry dziękuję” za odpowiedź :)
Wcześniej wystapił czasownik (waschen), który wymaga użycia Akkusativ, nie Dativ, stąd „den”.
Myję (komu?, czemu? – Dat.) sobie (kogo?, co? – Akk.) głowę.
Witam , mam pytanie podaje Pan sporo cyasownikow zwrotnych ale cyz jest jakas strona gdzie ynajd€ wszystkie albo wi€cej.Pozdrawiam i dziekuje cwiczenia i czasowniki bardzo pomocne
Niestety nie znam takiej strony.
dziękuję za linki z ćwiczeniami, to ogromna pomoc w nauce. Pozdrawiam serdecznie.
A moze zamiescilby Pan wzor niemieckiego CV? Na pewno byloby to przydatne tym, ktorzy mysla o pracy w Niemczech :)
czy moge poprosic o kilka przykladow zastosowania czasownika unterhalten sich , w czasie terazniejszym i przeszlym , oraz entscheiden sich. Mam takze pytanie skad wiemy kiedy nalezy uzyc czasownika anbieten a kiedy tylko bieten ( bez an_)?
Bardzo dziękuję za pomoc :)
Bitte schön :) Jak mogę i mam czas, to zawsze pomogę :)
Witam, a jak wygląda czas Perfekt z czasownikami zwrotnymi? Chodzi mi o pytania, bo reszta jest jasna…. Robię zadania z książki i są odpowiedzi:
Hat sich Vater nicht… überzeugt?
ale w zdaniu:
Haben Sie sich … nicht etwas hingelegt?
jest już inaczej.
Dlaczego w jednym pytaniu na drugim miejscu stawiamy podmiot, a w innym odmienione „sich” i dopiero potem podmiot?
Od czego to zależy?
Zawsze myślałam, że w pytaniu podmiot powinien być na drugim miejscu (mówię teraz o prostych, nieskomplikowanych zdaniach). Jak to w końcu jest?
Na miejsce „sich” wpływa podmiot zdania. Jeżeli podmiotem jest zam zaimek osobowy (ich, du, er, sie, es etc.), wtedy „sich” stoi tuż po nim. Jeżeli natomiast podmiotem jest rzeczownik (der Vater, die Mutter, die Kinder, mein Vater, seine Mutter etc.), wtedy „sich” stawiamy przed podmiotem. To samo obowiązuje nie tylko w czasie Perfekt, ale też np. w zdaniach podrzędnie złożonych (z weil, dass, wenn etc.).
mam pytanie dotyczące miejsca „sich” gdy podmiotem jest rzeczownik. Ta kolejność będzie obowiązywała tylko w trzeciej osobie liczby pojedynczej i mnogiej prawda?
Trzecia osoba to er, sie, es i sie, Sie tu mówimy o podmiocie w postaci rzeczownika, a nie zaimka osobowego.
Bardzo dziękuję Panu i pozdrawiam.
Bardzo serdecznie Panu dziękuję za odpowiedź. Czy możemy liczyć na pomoc z Pana strony w sprawdzeniu prac domowych – opisów, opowiadań w języku niemieckim, jakie córka będzie pisać w domu?
Na blogu będzie to raczej niemożliwe ze względu na czas, jaki trzeba temu poświęcić. Jedynym wyjściem będzie „komercyjna” pomoc w ramach konsultacji w szkole PAROLI: http://www.paroli.pl
Pilnie potrzebna jest mi odmiana czasowników zwrotnych do szkoły dla córki:
lachen
sich freuen
sich setzen
sich langweilen
Jeśli ktoś może mi pomóc to z góry dziękuję i pozdrawiam.
„Lachen” nie jest czasownikiem zwrotnym, co do pozostałych:
ich freue/setze/langweile mich
du freust/setzt/langweilst dich
er, sie, es freut/setzt/langweilt sich
wir freuen/setzen/langweilen uns
ihr freut/setzt/langweilt euch
sie, Sie freuen/setzen/langweilen sich
mog€ Pani podpowiedziec, ze jak chce cos odmienic wpisuje w google slowo np. lernen i pisze odmiana wychodzi , odmiana kazdego czasownika
Polecam też verbformen.de ;)
Gratulacje za wspaniałą, pomocną stronę w nauce języka. Od jakiegoś czasu mieszkam w DL i chodzę na kurs językowy, a ta strona jest fantastycznym dopełnieniem nauki!! Jeszcze raz BARDZO BARDZO BARDZO BARDZO dziękuję za nieocenioną pomoc w nauce. Najlepsza strona, z jaką kiedykolwiek się spotkałam!Niezwykle fachowa, profesjonalna i widać, że autor wkłada w nią serce, mnóstwo czasu i dokłada wszelkich starań aby w sposób przejrzysty, łatwy i przyjemny pomóc w nauce języka niemieckiego. Pozdrowienia i wielkie wyrazy uznania dla autora strony:-)
Aniu, dziękuję za zostawienie komentarza i cieszę się, że blog jest pomocny w codziennych zmaganiach językowych. Aha i dziękuję za komplement ;) to prawda, że staram się robić, co mogę, aby strona wyglądała tak, jak wygląda, ale czasami brakuje mi na to czasu.
Pozdrawiam
Pierwszy czasownik z listy i pierwszy problem :/ Sich anziehen jest czasownikiem złożonym, a do tego zwrotnym, czyli w jakiej kolejności powinno się umieścić poszczególne elementy? „Du ziehst dich an.” w trybie oznajmującym, „Ziehst du dich an?” w pytaniu i „Du ziehst dich nicht an.” w przeczeniu?
Dokładnie tak jak to napisałaś, dodam tryb rozkazujący: „Zieh dich an!” :)
mam juz wiele lat pracowalam i chce pracowac jako opiekunka osob starszych ucze sie sama z zycia ale to wszystko jest niegramatyczne kupilam kilka ksiazek ale trudno mi sie zmusic do samodzielnej pracy a w Niemczech nie mam dostepu do internetu od czego zaczac ?
Pani Grażyno, naprawdę radziłbym Pani rozpocząć kurs języka niemieckiego z lektorem, samodzielna nauka nie jest taka prosta. Jeżeli byłaby Pani zainteresowana kursem języka niemieckiego przez Skype, zapraszam do kontaktu: http://blog.tyczkowski.com/kontakt/
Pozdrawiam