Dzisiaj chciałbym Wam polecić bardzo ciekawą i przydatną stronę do ćwiczenia niemieckiej wymowy, stworzoną na Uniwersytecie Iowa. Autorzy przyznają, że nie aktualizowali swojego dzieła przez ok. 10 lat, ale nie ma to żadnego negatywnego wpływu na zawarte na niej treści. Wymowa przecież się nie zmienia. Strona może przydać się zarówno profesjonalistom (np. nauczycielom), jak i uczniom czy studentom germanistyki. Wyjaśnię krótko, jak się po niej poruszać. Osoby, które nie znają specjalistycznego nazewnictwa, powinny po prostu przeklikać wszystkie zakładki i odsłuchać sobie wymowę poszczególnych spółgłosek, samogłosek i słów. Profesjonaliści powinni je…
Każda ucząca się języka niemieckiego osoba trafia w końcu na tzw. Zungenbrecher, czyli łamacze językowe. Właściwie w każdym języku tworzone są złożenia, których poprawne wymówienie nieraz graniczy z cudem. Są to specjalnie połączone ze sobą grupy wyrazów, które w języku polskim określa się mianem „zemsta logopedy”. Dlaczego zemsta? Dowiecie się tego od razu, jak tylko spróbujecie wymówić któreś z poniższych zdań płynnie i w miarę szybko. Znacie zapewne polskie „Chrząszcz brzmi w trzcinie w Szczebrzeszynie.” i wiecie, jakim problemem może być dla niektórych osób wymówienie tego zdania. To teraz przenieście tę trudność na język niemiecki. Łamacze językowe nie służą jednak tylko do wywołania u kogoś uśmiechu, gdy ktoś inny stara się je wymówić. Mają one znacznie ważniejszą funkcję. Pomagają mianowicie w niwelowaniu problemów z niemiecką wymową, ćwiczymy w ten sposób poprawne artykułowanie wielu zagadnień fonetycznych.
Poniższa alfabetyczna lista nie jest moją, w Internecie jest takich mnóstwo, ja natomiast wykorzystałem tę z Wikipedii, gdzie jest ona dostępna na licencji Creative Commons Attribution/Share-Alike. Możecie ją do woli kopiować i udostępniać na tej samej licencji. Na liście tej są także łamacze językowe z różnych dialektów niemieckich, mogą pojawić się też słowa niecenzuralne. Przy okazji polecam Rhabarberbarbara, tam możecie posłuchać przykładowego Zungenbrecher.
A
- „Acht alte Ameisen aßen am Abend Ananas.”
- „Allergischer Algerier, algerischer Allergiker.”
- „Alle malen aalende Aale, die mit Sonnensalbe in der Sonne sonnen.”
- Als der Klapperschlang´ Klapper schlapper klang, klang der Klapperschlang´ Klapper schlapper.
- „Als die Soldaten ihren Sold hatten, stolperten sie über Soldaten die ihren Colt hatten, bald auch den Sold hatten, was die Soldaten die ihren Sold hatten, natürlich nicht gewollt hatten.”
- „A Mamaladenammala hamma zwar a ana dahamm, aba a Rhabarbamamalaad hamma kanna” (Wörtlich: „Ein Marmeladeneimerchen haben wir zwar auch eines daheim, aber Rhabarbermarmelade haben wir keine”) – Dialekt (fränkisch)
- „Am zehnten Zehnten zehn Uhr zehn zogen zehn zahme Ziegen zehn Zentner Zucker zum Zürcher Zoo.”
- „Anna aß abends am Abhang Ananas.”
- Annas Wal aß Ananassalat am Sandstrand.
- „A oagn’em grasgre agschdrichenes Gardedörle.” – Dialekt (schwäbisch)
- Wörtlich: „Ein unangenehm grasgrün angestrichenes Gartentürchen.”
Chciałbym dzisiaj polecić wszystkim uczącym się języka niemieckiego pewną stronę. W sumie mogą skorzystać też osoby, które uczą się innych języków, bo znajdziemy tam materiały po angielsku, francusku, hiszpańsku, włosku, japońsku, portugalsku, rosyjsku i mandaryńsku. Ja oczywiście skupiam się na niemieckim :) Strona, którą mam na myśli to languageguide.org, przypomniał mi o niej jeden z czytelników bloga (dzięki Tomek). Nie jest to nowy projekt, ale wolontariusze wciąż pracują nad jego rozwojem. Krótko mówiąc jest to portal, na którym w ciekawy sposób możemy uczyć się słownictwa. Do dyspozycji mamy np. słowniczki obrazkowe, do których dołączone jest nagranie wszystkich słówek. Uwaga: nie jest to nagranie generowane komputerowo, wszystko czytają ludzie, dla których dany język jest ojczystym. Na chwilę obecną do dyspozycji mamy następujące działy słownictwa (wystarczy kliknąć nazwę, aby otworzył się odpowiedni słownik, nagranie jest odtwarzane automatycznie, zaraz po najechaniu kursorem myszki na poszczególne elementy):
Jednym z podstawowych elementów poprawnej niemieckiej wymowy (zobacz też: Alfabet niemiecki z wymową) jest prawidłowe wydłużanie oraz skracanie samogłosek. Fenomen bycia samogłoską krótką czy długą (dziwny początek zdania, wiem) pojawia się w języku niemieckim w przeciwieństwie do języka polskiego. Chodzi po prostu po to, że samogłoski długie wymawia się dłużej, a krótkie … tak, tak, dokładnie – krócej. OK, ale jak rozpoznać czy dana samogłoska jest krótka, czy długa? Tutaj potrzebna nam będzie umiejętność dzielenia wyrazów na sylaby. Przyda się to także przy ich przenoszeniu do następnej linijki podczas pisania. Żeby było jasno i przejrzyście, to wypunktuję elementy, na które trzeba zwrócić uwagę: