Cukierki (Bonbons), lizaki (Lutscher), czekolada (Schokolade), ciastka (Kekse)… kto z nas ich nie lubi :) Niektórym pomagają w poprawie samopoczucia, innym to samopoczucie psują, bo negatywnie wpływają na figurę, mi natomiast służą za przyjemny deser (der Nachtisch) po posiłku, czasami jako przekąska (die Zwischenmahlzeit). Tym słodkim wstępem chciałbym przejść do sedna wpisu. Dzisiejszym Słówkiem Tygodnia jest czasownik naschen – łasować, jeść słodycze, zajadać się słodyczami. Jest to dosyć ciekawe słówko, gdyż może występować jako czasownik nieprzechodni (oznacza wtedy łasować) lub przechodni (z dopełnieniem w bierniku, np. Süßigkeiten naschen – jeść słodycze). W tłumaczeniu na język polski ta różnica zazwyczaj się zaciera i używana jest głównie forma przechodnia.
Wiosna, wiosna… a jak wiosna, to wiele osób budzi się z zimowego letargu i postanawia w ekspresowym tempie spalić kalorie, które zdążyły się im odłożyć zimą w formie cieńszej lub grubszej warstwy tłuszczyku. No w końcu wkrótce lato, wakacje, plaża i jak tam się pokazać w słabszej niż inni formie? Oczywiście ironizuję tutaj (trochę), a to wszystko przy okazji słówka, które przygotowałem na dzisiaj do rubryki ?Wort der Woche?. Chodzi mi o ?joggen – uprawiać jogging?. Co to jogging, każdy wie, a kto nie, temu Wiki: ?Jogging – forma truchtu lub biegu w wolnym tempie. Głównym celem joggingu jest poprawa sprawności i wydolności fizycznej bez nadmiernego stresu związanego z wysiłkiem. Za jogging uważa się bieg z prędkością 7-9 km/h.?
Postanowiłem zaprezentować dzisiaj właśnie to słówko, gdyż ostatnio natknąłem się w którymś z podręczników do języka niemieckiego na jego inny wariant wymowy, mianowicie z polskim ?j?, a nie ?dż? na początku. Od kiedy znam to słowo, wymawiałem je z ?dż?, więc miałem lekkie halo. Więc co? Od razu DUDEN z wymową (to ten z numerem 6, ?Das Aussprachewörterbuch?) i wszystko jasne – wymawiałem poprawnie, ale w takim razie skąd w podręczniku ta druga wersja? Tego niestety już nie wiem, może Wy wiecie?
Z małym poślizgiem, ale jest: Słówko tygodnia! Dzisiaj w menu der Hamsterkauf, czyli… nie, nie, bynajmniej nie chodzi tutaj o zakup (der Kauf) chomika (der Hamster), ten obrazek to taka mała zmyłka, ale też sposób, abyście mogli to słowo lepiej zapamiętać. Każdy wie, co znaczy chomikować, Niemcy wspaniale to znaczenie wykorzystali, łącząc dwa rzeczowniki: der Hamster + der Kauf = der Hamsterkauf, czyli zakupy na zapas. Pamiętajcie, że podczas tworzenia rzeczowników złożonych, ich rodzaj ustalamy na podstawie ostatniego członu. Jeszcze jedna uwaga, na słówko to trafiłem podczas lektury artykułu na temat katastrofy w Japonii, bodajże na spiegel.de. Była tam mowa o tym, że Japończycy wykupują ze sklepów wiele produktów, mimo że teraz im się one nie przydadzą, po prostu kupują je na zapas. Nie ma co się dziwić: przezorny zawsze ubezpieczony (Vorsicht ist besser als Nachsicht).
Znowu dwa tygodnie przerwy w dostawie Wort der Woche, ale mam nadzieję, że stali czytelnicy tej rubryki jeszcze o niej pamiętają :) Tym razem znowu (podobnie jak 2 tygodnie temu) mamy do czynienia z czasownikiem rozdzielnie złożonym umkippen. Podstawowe znaczenie nie wróży nic dobrego, bo to po prostu wywracać/przewracać (się). Natomiast słówko jest całkiem ciekawe zupełnie z innego powodu, mi osobiście podoba się jego brzmienie i w ogóle pisownia, dlatego też postanowiłem je dodać w tym tygodniu. Jakoś nie widzę nawiązania do polskiego kipieć/wykipieć, ale bardzo możliwe, że takowe gdzieś istnieje. Mam nadzieję, że załączona grafika pomoże w zapamiętaniu znaczenia. Słówko „umkippen” można także przetłumaczyć na inne sposoby, np.: mdleć czy zmieniać się (nagle, radykalnie). A oto kilka przykładów użycia w zdaniach:
Na „anfeuern – dopingować, zagrzewać do czegoś” (czasownik rozdzielnie złożony) trafiłem zupełnie przypadkiem, przeglądałem jakieś repetytoriom gimnazjalne podczas przygotowywania zajęć. Ciekawe słówko, pojawiło się w dziale związanym ze sportem, polecam przede wszystkim miłośnikom wszelkiego rodzaju wyczynów, tych bardziej i tych mniej szalonych ;) Przy okazji: istnieje powiedzonko „Sport ist Mord”, chociaż ja tak nie uważam, sport jest czymś, czemu warto jest poświęcać czas, polecam :) Przykłady użycia w zdaniach: Alle Schüler feuern unsere Mannschaft an. – Wszyscy uczniowie dopingują naszą drużynę. Die Polen mögen es, die Sportler anzufeuern. – Polacy…
Dzisiejszym Słówkiem tygodnia jest das Handy – telefon komórkowy, komórka. Lubię je jakoś, bo jest krótkie i oddaje charakter telefonu komórkowego (można go spokojnie nosić w dłoni [die Hand]) i jest znacznie prostsze do zapamiętania niż synonim das Mobiltelefon. Lubię też określenie Smartphone, ale to już trochę więcej niż Handy :) Słówko nagminnie pojawia się w różnych podręcznikach do nauki języka niemieckiego, na różnych poziomach zaawansowania, więc wielu z Was zapewne je już zna, nie zaszkodzi jednak zerknąć na poniższe przykłady użycia w zdaniu:
Im Knast sitzen – siedzieć w kiciu, ciupie (inaczej: im Gefängnis sitzen – siedzieć w więzieniu). Ten zwrot pochodzi z języka potocznego (Umgangssprache) i jest naszym Wort der Woche. Dodatkowy komentarz jest chyba zbędny, powiem tylko, że natknąłem się na to słówko, a właściwie na to wyrażenie podczas lektury artykuły w dzienniku SPIEGEL. Artykuł pod tytułem ?Gefährliche Freiheit? (dosł. ?Niebezpieczna wolność?) dotyczy przestępczości nieletnich i można go znaleźć w najnowszym wydaniu magazynu (05/2011).
Słowo der Schwarzfahrer – pasażer na gapę świetnie wykorzystał reżyser Pepe Danquart, tworząc ciekawą grę słów w filmie o tym samym tytule (1993), za którego też otrzymał Oscara (1994). Głównymi bohaterami filmu są: starsza pani oraz młody czarnoskóry mężczyzna. Oboje jadą berlińskim tramwajem, a starsza kobieta nadaje na czarnoskórych jak może, mówi tak ogólnie, nie do swojego współpasażera. Najwyraźniej niezbyt odpowiada jej fakt, że żyją oni wśród nas, jej problem :) Inni pasażerowie tramwaju nie zwracają uwagi na jej narzekania, nie udzielają się. Wtedy tramwaj się zatrzymuje, wsiada kontroler biletów iiiii…zresztą zobaczcie sami, film udostępniam poniżej, ale najpierw wymowa (czyta farbijan z forvo.com):