Im Knast sitzen – siedzieć w kiciu, ciupie (inaczej: im Gefängnis sitzen – siedzieć w więzieniu). Ten zwrot pochodzi z języka potocznego (Umgangssprache) i jest naszym Wort der Woche. Dodatkowy komentarz jest chyba zbędny, powiem tylko, że natknąłem się na to słówko, a właściwie na to wyrażenie podczas lektury artykuły w dzienniku SPIEGEL. Artykuł pod tytułem ?Gefährliche Freiheit? (dosł. ?Niebezpieczna wolność?) dotyczy przestępczości nieletnich i można go znaleźć w najnowszym wydaniu magazynu (05/2011).
Słowo der Schwarzfahrer – pasażer na gapę świetnie wykorzystał reżyser Pepe Danquart, tworząc ciekawą grę słów w filmie o tym samym tytule (1993), za którego też otrzymał Oscara (1994). Głównymi bohaterami filmu są: starsza pani oraz młody czarnoskóry mężczyzna. Oboje jadą berlińskim tramwajem, a starsza kobieta nadaje na czarnoskórych jak może, mówi tak ogólnie, nie do swojego współpasażera. Najwyraźniej niezbyt odpowiada jej fakt, że żyją oni wśród nas, jej problem :) Inni pasażerowie tramwaju nie zwracają uwagi na jej narzekania, nie udzielają się. Wtedy tramwaj się zatrzymuje, wsiada kontroler biletów iiiii…zresztą zobaczcie sami, film udostępniam poniżej, ale najpierw wymowa (czyta farbijan z forvo.com):
Mimo że nie przepadam za wszelkiego rodzaju anglicyzmami w języku niemieckim oraz polskim, chociaż wiem, że są one nieuniknione, to pomyślałem, że dzisiejsze Wort der Woche może być takim właśnie anglicyzmem. Zdecydowałem się na to także dlatego, że dotyczy ono dziedziny, która jest mi prawie tak samo bliska jak język niemiecki, mianowicie komputerów i Internetu. Słowo downloaden znaczy ściągać coś z Internetu i ma także swój ?czysty? niemiecki odpowiednik, który brzmi herunterladen. Obydwa czasowniki są rozdzielnie złożone, czyli przedrostki down- oraz herunter- muszą stać na końcu zdania pojedynczego. Jeżeli pojawi się w wypowiedzi przykładowo czasownik modalny, downloaden stoi na końcu zdania w formie bezokolicznika.
Der Kuckuck ? kukułka…ten oto z pozoru niewinny ptaszek, ale tylko z pozoru, bo należy do tzw. pasożytów lęgowych, które same nie wychowują swoich małych, ale podrzucają je do gniazd innych ptaków, dostał się do jednego z wykrzyknień w języku niemieckim. Takie to leniwe stworzenie z tej kukułki, ale też niesprawiedliwe i w gruncie rzeczy złe, w końcu nawet na własne dzieci nie ma czasu ani ochoty. Może dlatego Niemcy, gdy tylko się czymś zdenerwują lub gdy coś im nie wychodzi, krzyczą ?Zum Kuckuck!?, co w tłumaczeniu na język polski daje nam ?Do diabła!? lub ?Do licha!?. Dosłownie mamy ?Do kukułki!?, ale oczywiście w ten sposób nie należy tego tłumaczyć :)
Moim skromnym zdaniem nie ma drugiego takiego języka jak niemiecki, jeżeli chodzi o tworzenie wszelkiego rodzaju słów (wielokrotnie) złożonych. Jak przeczyta to jakiś poliglota i nie będzie się zgadzał z moją opinią, zachęcam do komentowania. Dlaczego mówię o słowach złożonych? A dlatego, że dzisiejszym „Wort der Woche” jest słówko winterfest. Ma ono dwa elementy: Winter ? zima oraz fest ? stały, silny, niezłomny, mocny. Połączenie tych dwóch słów tworzy niemiecki odpowiednik polskiego przymiotnika zimoodporny. Słówko jak znalazł, jeżeli spojrzeć na panujące na zewnątrz warunki atmosferyczne :) Na winterfest natknąłem się czytając artykuł na Spiegel Online o sytuacji na niemieckiej kolei. Polska zresztą boryka się z podobnymi problemami…niestety.
Die Pfefferminze jest dzisiaj naszym słówkiem tygodnia. Wybaczcie znowu dwutygodniową przerwę, ale natłok obowiązków czasami uniemożliwia mi regularne aktualizowanie bloga. Die Pfefferminze oznacza miętę pieprzową (jak już zdążyliście zauważyć w tytule wpisu). Zapewne nieraz piliście herbatkę na bazie tego ziółka, nieprawda? :) We wpisie znajdziecie przykłady użycia słówka w zdaniach (wraz z tłumaczeniem na język polski) oraz wymowę (czyta Mravinszky z portalu forvo.com).
Przeprowadzona ostatnio ankieta nakłoniła mnie do zmiany sposobu publikacji Wort der Woche, czyli Słówka tygodnia. Udzielone odpowiedzi wzkazują na to, że 50 osób zupełnie nie wie, gdzie jest ta rubryka (głosy oddało razem 116 osób). 11 osób nie jest zbytnio zachwyconych publikowanymi tam słówkami, ale przymknę na to oko ;) Dotychczas ciekawe niemieckie słówka i zwroty były dodawane na stronie, teraz będę po prostu dodawał oddzielne wpisy z podaniem słówka, tłumaczeniem, krótkim opisem i przykładem użycia.
der Speichellecker – lizus