Zdanie złożone współrzędnie może występować w języku niemieckim w następujących formach:
- bez spójnika, np.:
Ich habe Grippe, ich bleibe zu Hause.
- ze spójnikami wymagającymi szyku prostego (podmiot – orzeczenie), np.:
und (i, a) – Ich bin krank und (ich) bleibe zu Hause.
aber (ale) – Ich mache Einkäufe, aber du bereitest das Abendbrot zu.
denn (bo, ponieważ) – Wir fahren an den See, denn das Wetter ist schön.
oder (albo) – Peter geht morgen ins Kino oder er besucht seine Oma.
sondern (lecz) – Monika kommt heute nicht, sondern sie bleibt zu Hause.
Spójniki „aber” i „sondern” mają w języku polskim podobne znaczenie, w języku niemieckim jednak jest inaczej: „aber” występuje zawsze po zdaniu twierdzącym, „sondern” natomiast – po zdaniu przeczącym (porównaj powyższe przykłady zdań).
Gdy łączymy zdania za pomocą spójnika „und” i gdy w drugim zdaniu powtarza się podmiot lub podmiot i orzeczenie zdania pierwszego, wtedy możemy je w drugim zdaniu pominąć, np.: Sie fährt im Juli nach Deutschland und nach Italien.
- ze spójnikami wymagającymi szyku przestawnego (orzeczenie – podmiot), np.:
dann (potem, następnie) – Zuerst mache ich Hausaufgaben, dann gehe ich zu Olaf.
außerdem (oprócz tego) – Ich gehe ins Fitnessstudio, außerdem spaziere ich jeden Tag.
deshalb/darum/deswegen (dlatego) – Mein Freund mag Tiere, deshalb geht er oft in den Zoo.
sonst (w przeciwnym razie) – Komm schneller, sonst verpassen wir den Zug.
trotzdem (mimo to) – Das Geld ist knapp, trotzdem kauft er sich dieses Auto.
also (a więc, zatem) – Klaudia ist noch sehr jung, also darf sie kein Auto fahren.
komentarzy 11
Jaki jest układ zdania, gdy po deswegen jest czasownik modalny? Mam mało czasu, dlatego muszę go oszczędzać.
1) Ich habe wenig Zeit deswegen muss ich sie sparen.
2) Ich habe wenig Zeit deswegen ich sie sparen muss.
Dziękuję
1) Ich habe wenig Zeit, deswegen muss ich sie sparen. (szyk przestawny)
Czy zubereiten mozna w przypadku kedzenia zastapic tez vorbereiten?
Można :)
A co z bevor ,als,ob, nachdem? Po tych czasownik jest na koncu zdania?
Te omówię może innym razem.
Czy wymienione tu spójniki to wszystkie, które wymagają szyku przestawnego?
Jest jeszcze grupa przysłówków, po których też należy zastosować szyk przestawny:
– folglich – zatem, więc
– so – więc
– dennoch – mimo to
– allerdings – jednak
– andernfalls, ansonsten – w przeciwnym razie
– dazu – ponadto, oprócz tego
Jak widać ich znaczenie jest bardzo podobne do tych wymienionych we spisie, ale też warto o nich pamiętać.
Witam,
strona a właściwie blog jest super. Mam tylko jedno małe pytanko. Jeat mozliwość umieszczenia wszystkich rodzajów zdań, oczywiście z języka niemieckiego, na owej stronie? Potrzebuje takiego złożenia wsystkich podziałów w jedną całość a nie tak rozproszonych. Chodzi mi konkretnie o takie rodzaje jak Stirnsazt, nackter Satz, Spannsatz itd..
Witam i dziękuję :)
Rodzaje zdań w języku niemieckim będą dodawane sukcesywnie, podobnie zresztą jak inne materiały, niestety wszystko grupowane jest według dat, przynajmniej w takiej kolejności jest wyświetlane na blogu.
Znalezienie odpowiednich materiałów ułatwia jednak formularz wyszukiwania oraz spis kategorii. Cała gramatyka dostępna jest np. pod adresem http://blog.tyczkowski.com/category/jezyk-niemiecki/gramatyka-niemiecka/
Pozdrawiam