👉 Niemiecki online 👈

Kurs z lektorem, zajęcia indywidualne

Gramatyka niemiecka Język niemiecki Słownictwo niemieckie

Typy odmian (klasy) czasowników niemieckich

Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr

Czasowniki w języku niemieckim – regularne (słabe), nieregularne (mocne), mieszane, modalne… Kiedyś te zagadnienia spędzały mi sen z powiek, nie potrafiłem rozróżnić tych grup czasowników, nie byłem pewien, który czasownik jest regularny, który nie. Jednym słowem: porażka! A dzisiaj? Dzisiaj jest to wszystko sprawą oczywistą i tak naprawdę zrozumienie wszelkich zależności nie jest zbytnio skomplikowane. Aż sam czasami nie wiem, skąd kiedyś te wszystkie problemy.

Mam nadzieję, że moje dzisiejsze wyjaśnienie pomoże Wam w zrozumieniu tematu różnych odmian czasowników niemieckich. Uwierzcie mi, że nie jest to skomplikowane. Wystarczy odrobina cierpliwości, skupienia i przyłożenia się do nauki.

Czasowniki słabe (regularne)

Czasowniki regularne nazywane są też czasownikami słabymi, do tej grupy należy większość czasowników w języku niemieckim, co automatycznie możemy potraktować jako swoistą regułę. Dodatkową wskazówkę na zastosowanie tego typu odmiany znajdziemy czasami poza tym analizując bezokolicznik czasownika. Weźmy na przykład czasowniki zakończone na -eln oraz -ern. Wszystkie są czasownikami regularnymi, podobnie jak czasowniki zakończone na -ieren (poza: verlieren – gubić, tracić; frieren – marznąć).

Czasowniki regularne otrzymują końcówkę -te w czasie przeszłym Imperfekt (Präteritum) oraz końcówkę -(e)t w czasie przeszłym Perfekt. Temat czasownika (w poniższych przykładach na zielono) pozostaje we wszystkich czasach taki sam, np.:

BEZOKOLICZNIKIMPERFEKT/PRÄTERITUMPARTIZIP PERFEKTZNACZENIE
kochenkochtegekochtgotować
bauenbautegebautbudować
machenmachtegemachtrobić
handelnhandeltegehandelthandlować
wandernwandertegewandertwędrować

Czasowniki mocne (nieregularne)

Na pocieszenie: w języku niemieckim jest ich ok. 200, więc bezproblemowo można je sprawnie opanować. Formy czasowników z tej grupy różnią się od siebie w czasach przeszłych, a różnice te mogą na pierwszy rzut oka występować trochę nieprzewidywalnie. Nie do końca tak właśnie jest, bo możemy wyróżnić określone oboczności, o których pisałem w artykule: Odmiana czasowników nieregularnych.

Wróćmy do form czasów przeszłych. W odróżnieniu od czasowników regularnych, tutaj temat czasownika w czasie przeszłym różni się od tematu bezokolicznika. Zmieniają się samogłoski, ale też spółgłoski, a końcówka w czasie przeszłym Perfekt to zawsze -(e)n. Wystarczy zerknąć na Tabelę czasowników mocnych i nieregularnych.

BEZOKOLICZNIKIMPERFEKT/PRÄTERITUMPARTIZIP PERFEKTZNACZENIE
bittenbatgebetenprosić
ziehenzoggezogenciągnąć
gebengabgegebendawać
gehenginggegangeniść
fahrenfuhrgefahrenjechać

Czasowniki mieszane

Czasowniki z tej grupy są swoistym połączeniem czasowników regularnych i nieregularnych, gdyż posiadają znamiona obydwu tych grup. Od czasowników regularnych wzięła się końcówka -te w czasie przeszłym Imperfekt (Präteritum), a od czasowników nieregularnych pochodzi zmiana tematu. Na szczęście takich czasowników jest w języku niemieckich stosunkowo niewiele. Myślę, że bez problemu znajdziecie je w tabeli czasowników mocnych i nieregularnych.

BEZOKOLICZNIKIMPERFEKT/PRÄTERITUMPARTIZIP PERFEKTZNACZENIE
brennenbranntegebranntpłonąć
bringenbrachtegebrachtprzynosić
denkendachtegedachtmyśleć
kennenkanntegekanntznać
nennennanntegenanntnazywać
rennenranntegeranntpędzić
sendensandte (sendete)gesandt (gesendet)wysyłać
wendenwandte (wendete)gewandt (gewendet)odwracać

Czasowniki modalne w języku niemieckim

Temat ten przewijał się w wielu wpisach, które znajdziecie pod słowem kluczowym Czasowniki modalne, jest na blogu też artykuł, gdzie dokładniej poruszyłem ten temat: Czasowniki modalne w języku niemieckim – odmiana i ćwiczenia. Uważam, że nie trzeba tu już nic dodawać.

Czasowniki: haben, sein, werden, wissen i tun

Czasowniki z tej grupy nie należą i w sumie nie pasują do żadnej z powyższych klasyfikacji, dlatego podałem je w osobnym akapicie. Czasowniki haben, sein i werden omawiałem już w artykule Czasowniki posiłkowe w języku niemieckim, odmianę wissen – wiedzieć znajdziecie np. pod tym linkiem, a tun – robić, czynić, poniżej.

tun – odmiana przez osoby

ich tue
du tust
er, sie, es tut

wir tun
ihr tut
sie, Sie tun

tun – formy czasów przeszłych

tun (bezokolicznik) – tat (Imperfekt) – getan (Perfekt)

Słowem zakończenia: niektóre niemieckie czasowniki należą do więcej niż jednej z powyższych grup w zależności od swojego znaczenia. Weźmy takie erschrecken. Może to oznaczać przestraszyć kogoś, wtedy czasownik jest regularny (erschrecken, erschreckte, erschreckt) lub przestraszyć się, wtedy jest on nieregularny (erschrecken, erschrak, erschrocken). Osoby na poziomach początkujących nie powinny się tym zbytnio przejmować i mogą na razie potraktować ten problem jako ciekawostkę.

Jeżeli macie jakiekolwiek pytania dotyczące szeroko pojętego tematu niemieckich czasowników (nie tylko ich klasyfikacji czy odmiany), zapraszam do komentowania.

Sprawdź też inne wpisy


Nauczyciel i tłumacz języka niemieckiego, od stycznia 2011 roku właściciel Szkoły Języków Obcych PAROLI, zapalony rowerzysta, fotograf-amator, bloger. Zwolennik wykorzystania nowych technologii w edukacji.

komentarze 2

  1. Terminologia wygląda jakby była wymieszana i nie do końca spójna. Czasowniki słabe nie są równe regularnym. Rozbicie wg. Helbig i Buscha idzie w regularne i nie regularne, kiedy Duden rozbija jeszcze na grupy mocnych i słabych.
    Odmiana regularna to odmiana, która idzie za jednym wzorem, ale może być mocna widoczna w Perfekcie i Präteritum, odradzam Imperfekt, ponieważ czasowniki niemieckie nie operują na poziomie dokonanie i niedokonania czynności.
    Kurzfassung: Ten wpis wprowadza chaos terminologiczny, polecałbym przejrzeć i skorygować.

    • Chaos terminologiczny to już jest (patrz Helbig/Buscha & Duden), ja to tylko uwidoczniłem w jednym wpisie. Zależało mi też na pewnym uproszczeniu, nie jest to wpis skierowany do wykładowców czy studentów germanistyki, a do osób, które raczej zaczynają swoją przygodę z niemieckim i szukają informacji o odmianie czasowników niemieckich.

      To nie zmienia faktu, że niektóre źródła podchodzą do tematu podobnie: czasowniki regularne nazywają słabymi, a nieregularne – mocnymi. Nie jest to oczywiście reguła bez wyjątków (jak większosć reguł w niemieckim), jednak może kilka kwestii uprościć, szczególnie wspomnianym wcześniej osobom początkującym.

      Dziękuję więc za uwagę, ale korekt wprowadzać nie będę.

Napisz komentarz