Czasowniki modalne w języku niemieckim (Modalverben) i ich tzw. formy opisowe. Jak zastąpić czasowniki modalne w zdaniu innymi zwrotami i wyrażeniami? Dowiesz się z tego wpisu!
Czasowniki w języku niemieckim – regularne (słabe), nieregularne (mocne), mieszane, modalne… Kiedyś te zagadnienia spędzały mi sen z powiek, nie potrafiłem rozróżnić tych grup czasowników, nie byłem pewien, który czasownik jest regularny, który nie. Jednym słowem: porażka! A dzisiaj? Dzisiaj jest to wszystko sprawą oczywistą i tak naprawdę zrozumienie wszelkich zależności nie jest zbytnio skomplikowane. Aż sam czasami nie wiem, skąd kiedyś te wszystkie problemy. Mam nadzieję, że moje dzisiejsze wyjaśnienie pomoże Wam w zrozumieniu tematu różnych odmian czasowników niemieckich. Uwierzcie mi, że nie jest to skomplikowane. Wystarczy odrobina cierpliwości,…
Witajcie na kolejnej lekcji języka niemieckiego. Od lekcji 7 minął już prawie miesiąc (der Monat), więc chyba czas najwyższy, aby pojawiła się kolejna. Mamy 15 grudnia 1995 roku, zima (der Winter). Jest zapewne popołudnie (der Nachmittag), bo właśnie popołudniami (nachmittags) uczęszczałem na kurs języka niemieckiego. Tego dnia poznałem dwa nowe czasowniki: modalny mögen oraz jego formę trybu przypuszczającego (Konjunktiv) möchte. Czasownik möchte to dokładnie Konjunktiv Imperfekt od czasownika mögen. Jest to dosyć ciekawa sytuacja, bo wraz ze zmianą trybu zmienia się też znaczenie czasownika. Möchte oznacza mianowicie chciał(a)bym. Możemy użyć go chociażby w restauracji, zamawiając coś, np.:
Ich möchte ein Glas Mineralwasser mit Zitrone. – Chciał(a)bym szklankę wody mineralnej z cytryną.
Poznajcie na początek odmianę obydwu czasowników, później przejdziemy do tłumaczenia kilku krótkich zdań.
Lektion 8
mögen – lubić
ich mag – ja lubię
du magst – ty lubisz
er, sie, es mag – on, ona, ono lubi
wir mögen – my lubimy
ihr mögt – wy lubicie
sie, Sie mögen – oni, one lubią / Pan/i lubi
Mamy początek grudnia 1995 roku a ja siedzę właśnie na powtórzeniowej lekcji języka niemieckiego, poznaję też nowy czasownik modalny: sollen – mieć powinność (na lekcji 4/5 był czasownik können, na lekcji 6 poznaliśmy natomiast müssen). Poza tym na tej lekcji chyba zbyt wiele się nie działo, bo notatki w moim zeszycie do niemieckiego wyglądają bardzo skromnie. Na jednej stronie zanotowana jest tylko odmiana wspomnianego czasownika, na drugiej natomiast widnieje 29 zdań w języku polskim. Moją pracą domową było ich przetłumaczenie na język niemiecki. Zaraz będziecie mogli się sprawdzić, bo zamieszczę wszystkie te zdania oraz podam ich tłumaczenie. Nie pamiętam tylko źródła materiału, nie mam też notatek na ten temat. Na górze strony jest jedynie krótkie polecenie: Przetłumaczyć na niemiecki ze strony 44.
Lektion 7
sollen – mieć powinność
ich soll – ja powinienem/powinnam
du sollst
er, sie, es soll
wir sollen
ihr sollt
sie, Sie sollen
Otworzyłem dzisiaj rano mój pierwszy zeszyt do niemieckiego. Trafiła mi się strona, do której dawno, dawno temu robiłem zakładkę na rogu. Zakładki już nie ma. Odpadła. Został róg strony zabarwiony starym, wyschniętym klejem na żółto-pomarańczowy kolor. Część zakładek w zeszycie jeszcze została, to takie małe, pożółkłe karteczki przyklejone do rogów stron, na których znaleźć można zapisane ważne tematy. Karteczki te nie są zwykłymi karteczkami, kiedyś nie można było kupić w sklepach papierniczych tych małych, ładnych, kolorowych zakładek, które dzisiaj znajdziemy na półkach. Trzeba było sobie radzić samemu. Co więc zrobiłem? Miałem dostęp do naklejek cenowych, tych małych, białych, które także dzisiaj znajdziemy na produktach. 
Dlaczego one a nie akurat te żółte, tzw. Sticky Notes? Przecież te drugie byłyby lepiej widoczne. Powodem było nic innego jak klej, który został wykorzystany przy produkcji naklejek cenowych. Był/Jest on po prostu bardziej trwały, co zresztą widać po moim zeszycie. Przyklejałem dwie takie naklejki do siebie i do rogu strony, notując temat, który na danej stronie można znaleźć.
To tyle refleksji, jeżeli chodzi o mój zeszyt. Przejdźmy do lekcji. Dzisiaj poznamy odmianę czasownika modalnego „müssen – musieć” oraz odmianę rodzajnika nieokreślonego (ein, eine, ein) przez przypadki. Przy odmianie wspomnianego czasownika modalnego zauważyłem coś ciekawego: zapisywany był on w moim zeszycie jeszcze z użyciem „ß”, np.: ich muß, du mußt itd. Dzisiaj ta pisownia jest niepoprawna, poniżej znajdziecie prawidłowy zapis.
Lektion 6
müssen – musieć (czasownik modalny)
ich muss – ja muszę
du musst – ty musisz
er, sie, es muss – on, ona, ono musi
wir müssen – my musimy
ihr müsst – wy musicie
sie, Sie müssen – oni, one muszą, pan/i musi
man muss – trzeba, należy
man kann – można
lernen – uczyć się
17. listopad 1995, kawał czasu temu, piątek, godzina zapewne popołudniowa, bo o takiej porze miałem zawsze niemiecki. Tego dnia lekcje były dwie, jedna po drugiej. Nie pamiętam dlaczego, mogę jedynie przypuszczać, że odrabialiśmy jakieś zaległe zajęcia. Pewnie tak, bo poprzednia lekcja odbyła się 4. listopada.
Dzisiejsze notatki zaprezentują nowy czasownik modalny: können – móc, umieć, potrafić. Poza tym lekcja będzie skupiała się na powtórce materiału z poprzednich zajęć. Będziemy odmieniali rzeczowniki przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej, poznamy poza tym jedną, bardzo ważną regułę wymowy niemieckiej. Będzie też praca domowa dla Was, postarajcie się podać odpowiedzi w komentarzach ;)
Lektion 4, 5
jung – młody, alt – stary
N. – Nominativ, G. – Genitiv, D. – Dativ, A. – Akkusativ
Einzahl – liczba pojedyncza
N. Das Kind ist klein.
G. Der Ball des Kindes ist groß.
D. Ich gebe dem Kind das Buch.
A. Ich sehe das Kind.
Mehrzahl – liczba mnoga
N. Die Kinder sind klein.
G. Der Ball der Kinder ist groß.
D. Ich gebe den Kindern das Buch.
A. Ich sehe die Kinder.
Co to są czasowniki modalne?
Czasowniki modalne (łac. modus – sposób) określają stosunek osoby mówiącej do treści jej wypowiedzi. Czasownik modalny w formie osobowej oraz drugi czasownik w bezokoliczniku (czasownik główny zdania) tworzą razem orzeczenie (w zdaniach poniżej zaznaczone kolorem czerwonym). Czasownik modalny stoi w zdaniu oznajmującym zawsze na drugim miejscu, natomiast czasownik główny na końcu zdania w bezokoliczniku, np.:
Ich muss meine Hausaufgaben machen. – Muszę odrobić moją pracę domową.
Peter kann sehr gut schwimmen. – Piotr potrafi bardzo dobrze pływać.
W języku niemieckim mamy sześć czasowników modalnych:
- dürfen – mieć pozwolenie,
- können – móc, umieć, potrafić,
- mögen – lubić (może też wyrażać życzenie, pragnienie),
- müssen – musieć,
- sollen – mieć powinność,
- wollen – chcieć.
Jak odmieniają się czasowniki modalne w języku niemieckim?