Szukając pomysłu na nowe wpisy postanowiłem dokładniej przyjrzeć się wszystkim niemieckim przypadkom gramatycznym, mimo że na blogu jest już sporo wpisów poruszających to zagadnienie. Wszystko jest jednak rozsypane, przypadki przewijają się gdzieś między wierszami, a mi osobiście brakuje dokładnej analizy każdego przypadku z osobna. Pamiętam, że gdy sam kiedyś się tego uczyłem i próbowałem znaleźć powiązania, przykłady, aby to wszystko lepiej zrozumieć, to niełatwo było zebrać to w jedną całość.

Doskonałym sposobem na zobrazowanie bardziej rozbudowanych tematów w zwięzłej formie są moim zdaniem mapy myśli, które wielokrotnie już tutaj wykorzystywałem. Na niżej zamieszczonej grafice widzicie zestawienie dwóch najważniejszych problemów związanych z użyciem biernika. Są to następujące działy:

• Niemieckie czasowniki występujące z biernikiem

oraz

• Przyimki z biernikiem w języku niemieckim

Biernik w języku niemieckim – asocjogram

Pobierz powyższą grafikę w pdf

Przypomnę, że biernik jest (tuż po mianowniku) najczęściej występującym przypadkiem w języku niemieckim. Jego prawidłowe użycie jest bardzo ważne, gdyż pojawia się on w wielu zagadnieniach gramatycznych. Postaram się wypunktować to, co uważam za priorytetowe.

1. Dopełnienie w bierniku (tzw. Akkusativobjekt) staje się podmiotem zdania podczas zamiany strony czynnej na bierną (więcej we wpisie: Strona bierna w języku niemieckim), np.:

Der Junge fragt den Mann. (biernik)
Der Mann (mianownik) wird (von dem Jungen) gefragt.

2. Biernik odpowiada na pytania wen?, was? (kogo?, co?), ale nie zawsze pokrywa się to z językiem polskim, np.:

Der Schüler stört den Lehrer. (biernik)
Uczeń przeszkadza nauczycielowi. (celownik)

3. Gdy używamy tzw. Wechselpräpositionen, na zadane pytanie wohin? zawsze musimy odpowiedzieć używając biernika, np.:

Wohin stellst du die Vase?
Ich stelle sie auf den Tisch. (biernik)

4. Kilka niemieckich przyimków wymaga ZAWSZE użycia biernika (więcej: Niemieckie przyimki z biernikiem), więc nie starajcie się każdego zdania tłumaczyć na polski, gdyż tutaj sprawa będzie wyglądała zupełnie inaczej. W końcu w języku polskim jest o kilka przypadków więcej… porównajcie tłumaczenia:

Ich gehe ohne dich ins Kino. (biernik, bo ohne)
Idę bez ciebie do kina. (dopełniacz)

Bist du gegen mich? (biernik, bo gegen)
Jesteś przeciwko mnie? (celownik)

5. Jest też pewna grupa czasowników w języku niemieckim, po których ZAWSZE musimy użyć biernika (więcej: Niemieckie czasowniki z biernikiem). Niestety tutaj również nie w każdym przypadku pokrywa się to z językiem polskim, więc nie pomoże nam zadanie pytania kogo?, co? Uratuje nas za to nauczenie się znaczenia poszczególnych czasowników i zakodowanie sobie konieczności użycia biernika. Zerknijcie chociażby na przykład z pkt. 2 lub na poniższe zdania:

Die Mutter lässt ihre Kinder (biernik) die Zimmer aufräumen.
Matka każe swoim dzieciom (celownik) posprzątać pokoje.

In meiner Wohnung gibt es heute keinen Strom. (biernik)
W moim mieszkaniu nie ma dzisiaj prądu. (dopełniacz)

Jak widzicie biernik odgrywa ważną rolę w wielu zagadnieniach gramatycznych języka niemieckiego, a więc jego poprawne użycie jest bardzo ważne. Na szczęście formy biernika są stosunkowo łatwe do zapamiętania, różnice w porównaniu do mianownika widać tak naprawdę tylko w rodzaju męskim. Zobaczcie sami:

Niemiecki rodzajnik określony w bierniku

r. męski: der > den
r. żeński: die > die
r. nijaki: das > das

l. mnoga: die > die

Niemiecki rodzajnik nieokreślony w bierniku

r. męski: ein > einen
r. żeński: eine > eine
r. nijaki: ein > ein

l. mnoga: rodzajnik nieokreślony nie występuje

Przeczenie kein w bierniku

r. męski: kein > keinen
r. żeński: keine > keine
r. nijaki: kein > kein

l. mnoga: keine > keine

Niemiecki zaimek dzierżawczy w bierniku

r. męski: mein > meinen
r. żeński: meine > meine
r. nijaki: mein > mein

l. mnoga: meine > meine

Co możemy zauważyć w powyższych przykładach? W porównaniu do mianownika różnice widoczne są jedynie w rodzaju męskim, pozostałe rodzaje oraz liczba mnoga są identyczne. Proste, prawda?

Jeżeli macie jakiekolwiek pytanie dotyczące biernika, jego zastosowania, tworzenia form, zapraszam do komentowania.