👉 Niemiecki online 👈

Kurs z lektorem, zajęcia indywidualne

Kategoria

Gramatyka niemiecka

Kategoria

Jedna z czytelniczek zapytała w komentarzu o użycie spójników „weil” oraz „denn”. Postanowiłem trochę ten temat rozwinąć. Spójniki weil i denn oznaczają w języku niemieckim ponieważ, ale tylko weil wprowadza zdanie poboczne, denn wprowadza natomiast zdanie współrzędnie złożone. Jest sprawą zupełnie dowolną, którego tych spójników użyjemy, są to w końcu synonimy, ale należy pamiętać o pewnych różnicach w szyku zdania. Raz będziemy mieli mianowicie szyk zdania pobocznego (tzw. szyk końcowy), raz należy natomiast zastosować zwykły szyk prosty. Różnice te przedstawię zaraz za pomocą prostych przykładów.

Po „weil” mamy szyk końcowy zdania (po spójniku stoi podmiot, czasownik w formie osobowej stoi NA KOŃCU zdania), np.:

Ich bleibe heute zu Hause, weil ich krank bin.
(Zostaję dzisiaj w domu, ponieważ jestem chory/a.)

Sie hat die Prüfung nicht bestanden, weil sie zu wenig gelernt hat.
(Ona nie zdała egzaminu, ponieważ uczyła się za mało.)

Po „denn” występuje ZAWSZE szyk prosty (spójnik + podmiot + orzeczenie + reszta zdania), np.:

Ich bleibe heute zu Hause, denn ich bin krank.
(Zostaję dzisiaj w domu, ponieważ jestem chory/a.)

Sie hat die Prüfung nicht bestanden, denn sie hat zu wenig gelernt.
(Ona nie zdała egzaminu, ponieważ uczyła się za mało.)

Lektion 12 - der 12. Januar 1996Notatki z tej lekcji wyglądają co najmniej dziwnie, gdyż ograniczają się jedynie do listy kilkunastu zdań zapisanych po niemiecku. Domyślam się, że robiliśmy wtedy jakieś powtórzenie albo po prostu tłumaczyliśmy zdania na lekcji, natomiast część teoretyczną stanowił podręcznik, do którego już niestety nie mam dostępu. Postaram się w takim razie wytłumaczyć wszystko w inny sposób. Wiem o czym była wtedy mowa, bo mam zapisany temat lekcji, a brzmi on Die Zahlen. Będziemy się więc zajmowali liczebnikami w języku niemieckim. Sposób tworzenia liczebników już wyjaśniałem na blogu, więc zapraszam najpierw do lektury wpisów (linki znajdziecie trochę niżej), później do tłumaczenia kilku prostych zdań.

Lektion 12

Liczebniki główne odpowiadają na dwa pytania: wie viel? (w pytaniach o ilość) oraz wie viele? (w pytaniach o liczbę, przy rzeczownikach policzalnych). Pisze się je małą literą, oprócz die Million i die Milliarde. Więcej informacji znajdziecie we wpisie: Liczebniki główne w języku niemieckim – die Kardinalzahlen. Polecam też listę niemieckich liczebników od 0 do 100. To drugie rozwiązanie jest dla osób, które niechętnie podchodzą do reguł tworzenia liczebników.

Lektion 11 - der 5. Januar 1996Świeżo po Nowym Roku zaczynam kolejną lekcję języka niemieckiego. Jest rok 1996 a ja, dziecko, siedzę w jakiejś klasie i uczę się odmiany czasownika essen (jeść) i tłumaczę zdania. Kiedyś trochę narzekałem, że popołudniami muszę biegać na niemiecki, teraz dziękuję rodzicom, że mnie na ten kurs zapisali. Jeżeli też miewacie podobne myśli związane ze szkołą i nauką języków, to jest to moim zdaniem zupełnie naturalne i nieraz uzasadnione. W przyszłości może jednak docenicie swoich nauczycieli i osoby, które starały się Wam wpoić wiedzę. Ja to doceniłem i wiem, że czas, który spędziłem nad książkami z niemieckiego, nie był czasem straconym.

Lektion 11

Odmiana czasownika essen – jeść

ich esse – ja jem
du isst – ty jesz
er, sie, es isst – on, ona, ono je

wir essen – my jemy
ihr esst – wy jecie
sie, Sie essen – oni, one jedzą, pan/i je

UWAGA: Jak widzicie, czasownik essen jest czasownikiem nieregularnym. Tę nieregularność widać w 2. i 3. osobie l. poj., gdzie e zamienia się na i. Liczba mnoga pozostaje regularna. Poza tym w moim zeszycie widnieje jeszcze zapis z ß zamiast ss, ale to już historia :)

Gdyby nie to "der, die, das"...Dzisiaj postanowiłem odpowiedzieć wpisem na komentarz jednego z czytelników, Artura, który boryka się z problemem użycia rodzajników w języku niemieckim. Problemem może nie są rodzajniki same w sobie, ale to, że do Artura docierają zupełnie sprzeczne sygnały w kwestii ich użycia. Nauczyciel stwierdził, że rodzajniki nie są ważne. Inna osoba jest natomiast zupełnie innego zdania i uważa, że bez rodzajników nie ma mowy o poprawności. Kto ma rację?

Artur pisze:

Panie Łukaszu, mam pytanie.
Uczę się od podstaw języka, mam prywatne lekcje. Płacę słono za jedną godzinę. Dziś dowiedziałem się, że rodzajniki nie są ważne. Moja dziewczyna mnie wyśmiała, powiedziała, że są bardzo ważne. Może mi pan powiedzieć jak powinna wyglądać godzina lekcyjna, co powinna zawierać.
Pozdrawiam,
Artur

Co o tym problemie sądzę? Przeczytajcie.

Lektion 10 - der 29. Dezember 1995Nadszedł czas na 10. lekcję języka niemieckiego z mojego archiwalnego zeszytu. Dziesiątka to już, już, chyba trzeba by było to jakoś uczcić… może jakieś małe podsumowanie? Co Wy na to? Zbierzmy krótko informacje, które dotychczas pojawiły się w zeszycie. Na początku poznaliśmy rodzaje w języku niemieckim oraz rodzajniki określone (der – r. męski, die – r. żeński, das – r. nijaki), później przyszła pora na odmianę czasownika posiłkowego „sein – być”. Poznaliśmy też nazwy dni tygodnia po niemiecku. Kolejne lekcje to już poznawanie niemieckich przypadków i odmiana rzeczowników. W międzyczasie pojawiło się też kilka czasowników modalnych, pozostałe czasowniki posiłkowe i czas przyszły. Do każdej lekcji było oczywiście sporo zdań do tłumaczenia.

Aby ułatwić ogarnięcie wszystkich dotychczasowych lekcji, przygotowałem listę:

Lektion 1 – der 21.10.1995

Rodzajniki określone i nieokreślone, odmiana czasowników posiłkowych sein – być i haben – mieć, nazwy dni tygodnia w języku niemieckim.

Lektion 2 – der 28.10.1995

Odmiana czasownika modalnego wollen – chcieć, nazwy przypadków w języku niemieckim, pytania poszczególnych przypadków, odmiana rodzajnika określonego przez przypadki.

KiezdeutschKiezdeutsch jest wariantem języka niemieckiego charakterystycznym dla określonych obszarów większych miast, zamieszkałych przez spory odsetek imigrantów. Wyróżniają go wpływy różnych grup społecznych, przede wszystkim właśnie obcokrajowców.[1] Język ten różni się od Hochdeutsch wymową, intonacją, pisownią, gramatyką i użytym słownictwem. Dla przeciętnego słuchacza jest on nieraz dosyć trudny do zrozumienia. Wystarczy zerknąć na poniższy przykład:

Dragan: „Alder, was geht?”
Alder: „Konkret, ich hab neue Job, verstehst Du.”
Dragan: „Alder!”
Alder: „Konkret, ich bin korrekt Lehre jetzt, weissu?”[2]

Kiezdeutsch pojawił się głównie w dużych miastach (np. w Berlinie) mniej więcej w połowie lat 90. XX wieku. Szczególnie ?dotknięte? były obszary zamieszkane przez spory odsetek obcokrajowców. Przytoczony wyżej dialog pokazuje, że Kiezdeutsch w wielu miejscach różni się od znanego nam Standarddeutsch. Wbrew pozorom nie został on jednak potraktowany przez m. in. językoznawców  jako forma błędna, ale jako swoisty dialekt.

Definicja słowa „Kiezdeutsch”

W odniesieniu do Kiezdeutsch używany jest czasami synonim (nie jest to synonim w dosłownym znaczeniu, ale o tym za chwilę) ?Kanak Sprach? (też ?Kanak Sprak?). Samo słowo ?Kiezdeutsch? wskazuje na dwa ważne elementy: użycie (język młodzieżowy) oraz pochodzenie (Kiez). ?Kiez? (lub też ?Kietz?) ?oznacza w miastach północno-wschodnich Niemiec, a szczególnie w Berlinie, niewielki, zwarty obszar miejski zamieszkały przez zasiedziałą od pokoleń ludność, nie stanowiący jednak formalnej jednostki administracyjnej. (…) W Berlinie rozumie się pod tą nazwą niewielkie, zasiedziałe jednostki sąsiedzkie, z własnymi sklepikami, żyjące własnym życiem.?[3] Język ten stanowi zatem pewną strukturę, której użycie charakterystyczne jest z jednej strony dla dosyć zamkniętych środowisk, z drugiej jednak nie ogranicza się tylko do nich, ale ?wypływa? na zewnątrz i pojawia się w użyciu języka przez innych, nie tylko przez imigrantów.[4]

Lektion 9 - der 22. Dezember 1995Dziewiąta lekcja języka niemieckiego w moim życiu odbyła się dokładnie na dwa dni przed Bożym Narodzeniem. Tym, którzy nie śledzą mojego zeszytu na bieżąco, przypomnę, że był to rok 1995. Tematyka lekcji nawiązywała oczywiście do Bożego Narodzenia (Weihnachten) a przy okazji poznałem zasadę tworzenia czasu przyszłego w języku niemieckim. Jak się okazało, była i jest to konstrukcja dziecinnie prosta, bo wystarczy nauczyć się odmiany czasownika posiłkowego werden, aby umieć ten czas tworzyć. Całość dopełnia postawiony na końcu zdania bezokolicznik drugiego czasownika. Zaraz będziecie mogli poćwiczyć zastosowanie tego czasu w prostych zdaniach, ale po kolei.

Lektion 9

Odmiana czasownika posiłkowego werden

werden – stać się, zostać

ich werde
du wirst
er, sie, es wird

wir werden
ihr werdet
sie, Sie werden

Narzędzia online do korekty tekstu w języku niemieckimCzy miewaliście wątpliwości co do poprawności napisanego przez Was tekstu? Czy baliście się czasem wysłać e-mail po niemiecku z powodu ewentualnych błędów w pisowni? Zapewne nieraz się to większości z Was zdarzyło. Co wtedy? Zastanawialiście się, jak w szybki i wygodny sposób sprawdzić napisany tekst, aby odbiorca odebrał go w odpowiedni sposób, aby komunikacja pozostała niezakłócona?

Z pomocą przychodzą nam tutaj liczne narzędzia do sprawdzania pisowni w tekstach napisanych po niemiecku. Chciałbym kilka z nich zaprezentować, abyście mogli w przyszłości uniknąć kilku wątpliwości. Jedna uwaga: nie traktujcie tych narzędzi jako myślących pomocników, bo nadal jest to program, który nie zrozumie tekstu, a jedynie poprawi miejsca, w których pojawi się jakiś błąd literowy lub gramatyczny, w szczególności jeżeli chodzi o różnego rodzaju końcówki czasownika lub przymiotnika (też nie zawsze).